De regeling voor ouderschapsverlof is in Zweden heel royaal. Het land heeft er bewust voor gekozen om jonge ouders de gelegenheid te geven veel tijd met hun kinderen door te brengen door mee te betalen aan het ouderschapsverlof. 

Ouderschapsuitkering

Föräldrapenning heet de uitkering. Hoeveel geld je krijgt hangt af van je inkomen, en van je werkgever. Van de overheid krijg je een basisbedrag, de werkgever kan dat aanvullen tot 100% van je salaris. Meestal hangt het af van hoe lang je ergens in dienst bent hoeveel procent je van je werkgever aangevuld krijgt. Het laagste bedrag dat je van de overheid krijgt is 7500 kronen(€728) bruto per maand, het hoogste 29010 kronen (€2817) bruto. Ook als je geen inkomsten hebt, krijg je wel die 7500kr per maand. Voor zelfstandigen is er ook een uitkering. De hoogte daarvan hangt af van je gemiddelde jaarinkomsten.

Lang verlof

Je krijgt per kind 480 dagen verlof. Die kun je opnemen vanaf 60 dagen voordat het kind geboren is, tot dat het kind 12 jaar is. Een groot deel van de dagen heb je nodig om het eerste jaar te overbruggen. Want er is geen opvang voor kinderen onder de 1 jaar, dus moet een van de ouders thuis zijn. In de praktijk is de moeder meestal het langst thuis, en de vader een paar maanden. Ondanks dat de overheid graag wil dat verlof eerlijk verdeeld wordt, is het ook in Zweden zo dat de vrouw vaak minder verdient dan de man. Ook kan het praktischer zijn met het geven van borstvoeding als de vrouw wat langer thuis is zodat je niet hoeft te kolven op je werk.

Minder werken

Naast het ouderschapsverlof hebben ouders met jonge kinderen ook nog het recht minder te gaan werken. De werkgever mag het niet weigeren als je tot 25% minder uren wilt werken. Dit mag tot het kind 8 jaar oud is. Normaal gesproken werken beide ouders fulltime, en dat zou betekenen dat het kind 5 dagen per week, ruim 8 uur per dag op de förskola zou zijn. De meeste ouders kiezen er graag voor om wat minder te gaan werken zodat hun jonge kinderen wat minder lange dagen hoeven te maken.

Lang vakantie

Het kan ook slim zijn om wat van het ouderschapsverlof te bewaren voor na de förskola periode, voor als het kind 7 jaar of ouder is. Want op de grundskola, de basissschool, hebben ze maar liefst 10 weken zomervakantie. En twee weken kerstvakantie, 1 week herfstvakantie en 1 week voorjaarsvakantie, vrij met Pasen en nog wat studiedagen…

Lang ouderschapsverlof: voor- en nadelen

Ik denk dat er veel voordelen zijn aan het lange Zweedse ouderschapsverlof.

• Kinderen kunnen een goede band opbouwen met beide ouders.
• Ouders kunnen beide evenveel zorgen voor hun kinderen, wat zorgt voor gelijkwaardigheid binnen de relatie.
• Het maakt (in theorie) voor de werkgever niet uit of hij een man of een vrouw aanneemt, wat voor een gelijkwaardiger positie voor vrouwen op de arbeidsmarkt zou moeten zorgen.
• Jonge ouders hebben geen stress om op tijd bij de crèche te zijn om hun kleintje op te pikken.
• Jonge baby’s kunnen alle rust, reinheid en regelmaat krijgen die ze nodig hebben.
• Opa’s en oma’s kunnen gewoon opa en oma zijn en zitten niet vast aan oppasdagen en hoeven hun kleinkinderen niet op te voeden.
• Moeders hebben alle tijd om lang borstvoeding te geven, met alle gezondheidsvoordelen van dien
• Moeders die borstvoeding geven hoeven niet te kolven op het werk
• Jonge ouders hoeven pas weer te gaan presteren op hun werk als ze het ergste qua slaapgebrek en/of hormonen gehad hebben.

Maar er zijn ook wel nadelen:

• Het is duur. Zweden betalen veel belasting om dit soort regelingen mogelijk te maken. Hoewel ik denk dat het voor de samenleving netto niet zoveel uitmaakt op de lange termijn, als je kijkt naar de voordelen.
• Ouders zijn lang uit de running op hun werk. Soms zelfs heel lang, als ze al weer zwanger zijn van de tweede voordat het verlof is afgelopen.
• Kinderen komen niet automatisch vanaf jonge leeftijd in contact met andere kinderen.