Op een blog over Zweden kan een artikel over knäckebröd natuurlijk niet ontbreken. Net als de gehaktballetjes wordt het harde roggebrood over de hele wereld gegeten. Ik wist dat het echt Zweeds was, maar toch was ik verbaasd over hoeveel het in Zweden gegeten wordt. Gemiddeld eet een Zweed namelijk zo’n 5,5 kilo knäckebröd per jaar. Negen van de tien Zweden hebben het in huis. Meestal van die grote ronde broden met een gat in het midden. Dat zijn de ouderwetse. Het brood werd namelijk aan een lange stok aan het plafond in de keuken gehangen om te drogen. Je breekt er een stuk af om te eten, vandaar de naam. Knäckebröd betekent ‘afbreekbrood’.

Aan welke kant van de knäckebröd smeer je de boter?

Meestal wordt er een laag boter op de knäckebröd gesmeerd. Als je een leuke discussie wilt beginnen met Zweden dan kun je vragen aan welke kan het brood besmeerd moet worden. Aan de bovenkant, dat is de kant met de gaatjes, of aan de onderkant? Zweden zijn er net zo verdeeld over als over de vraag hoe je een wc-rol eigenlijk hoort op te hangen. (Dat hoort volgens de uitvinder met het velletje naar voren.) Het blijkt behalve een kwestie van smaak ook een economisch vraagstuk te zijn. De bovenkant is de luxe kant, de onderkant de zuinige. Want als je boter smeert op de bovenkant verdwijnt er veel boter in de gaatjes en heb je dus meer boter nodig. Vroeger konden alleen rijke mensen het zich veroorloven om de bovenkant met boter te besmeren.

Hard brood

Knäckebröd wordt zowel bij het ontbijt, bij de lunch als bij het avondeten gegeten. Het komt dagelijks op tafel op elke förskola bij het mellanmål, en ook op kantoor is een cracker met kaas een veel gezien tussendoortje. Als je ergens gaat lunchen in Zweden hoort brood en boter vaak bij het menu, en mag je dat zelf pakken. Vaak is het dan knäckebröd. Ook thuis wordt het bij de warme maaltijd gegeten, net zoals er in Zuid-Europa ook vaak een mandje brood op tafel komt bij de maaltijd. Overigens hebben de Zweden het meestal over ‘hard brood’, hårt bröd. In de supermarkt kun je het ook vinden onder die noemer. Er is heel veel keus: als je in een grote supermarkt bent is er een hele gang vol met pakken knäckebröd.

Gezonde keuze

Ik moet zeggen dat ik zelf nu ook best vaak knäckebröd eet, meer dan ik in Nederland deed. Het is namelijk ook een gezonde keuze. Want het ‘zachte’ brood dat je hier kunt kopen is vaak gemaakt met suiker of siroop. En het is meestal van tarwemeel met maar weinig vezels. Als je een ongezoete volkorenboterham wilt, kom je dus uit bij knäckebröd. Mocht je mijn favoriete knäckebröd ook eens willen proeven dan kan dat, want die is gewoon te koop bij Albert Heijn. Inclusief verpakking met een leuk Zweeds dalapaardje 🙂